İnsan bu nefs-i emmâreden imân etmekle kurtulmuş sayılır amma,
levvâme denilen ikinci mertebedeki nefis de emmâreye pek yakındır.
Arada ufak bir iki çizgi farkı vardır. Bunun elinden kurtulmağa
çalışmazsan pek çabuk yine emmâreliğe düşebilirsin. Bu nefis bazı kere
ruhun nuru ile nûrlanıp ruha muti olur, bazı kere de isyan edip pişman
olur. Bu nefis müminlerden isyan edenlerin ve cahillerin nefisleridir.
Tehlikeli bir nefisdir. Burada kalmak mümine hiç yakışmaz.
Bu nefs-i levvâmenin sıfatları şunlardır:
1. Fısk
2. Cehl
3. Ucub
4. Uyku
5. Yemek içmek sevdası
6. Hırs
7. Kahr u nedamet
8. Giyjnme süslenme sevdası
9. Lağviyat
Bu dokuz huy ve sıfattan kendini kurtarabilenler mülhime denilen üçüncü
sınıf talebesi gibi üçüncü mertebeye atlarlar. Amma bu da makbul bir
nefis değildir. Ufak bir gevşeklik derhal levvâmeye ve emmâreiiğe
düşürebilir.
Halbuki fısk, tâat-ı ilâhiyye-den hurucdur.
Cehil mâlum.
Ucub ise, tevfikat-ı ilâhiyyenin gelmesine manidir. Yağmur yağmadığı
zaman nasıl mahsul olmaz ve emekler boşuna giderse ucub yani kendini
beğenmek de aynı hidayetsizlik ve rahmet-i ilâhiyyeden mahrumiyettir.
Uyku ise, hadd-i itidalde olması lazımdır. Çok uyku hem gaflet hem de
bereketsizliktir.
Yemek içmekte de itidale riayetle ve Rasûlüllah’ın yediği gibi yemelidir.
Fazla yemek vücudu kuvvetlendirir. Şehveti artırır. Sonra hakkından
gelmek de zor olur.
Mâlumdur ki, sürüye giren kurt yese yese bir hayvan bile yiyemez, fakat
koca sürüdeki hayvanları boğar bırakır. Hırs ise bu hayvanın yaptığı
zarardan çok fazlasını yapar. Hem nefs-i emmâre sıfatıdır.
Kahretmek sonra da pişman olmak.
Hele o süslenme derdi, felaket mi felakettir.
Lağviyât ise boş sözlerle vaktini öldürmektir. Vakit nakittir. Vaktinin
kıymetini bilmeyen nasıl insan olur bilmem?
İşte bu dokuz huy da nefs-i levvâme denilen nefsin sıfatlarıdır ki,
mezmum, sevilmeyen, insanlıktan uzak olan kimselerin nefisleridir. Bu
halde iken âhirete göçenlerin vay hallerine! Cenâb-ı Hak cümlemizi bu âdi
ve mezmum olan nefislerden muhafaza buyursun ve insanlığın kemâline
ulaştırsın...
Bunu atlatan kişi nefs-i mülhimeye erişir ki, diğerlerine nisbetle insanlığa
daha yaklaşmış sayılır.
Hevâ ü hevese ve ziynet-i dünyâya dair şeyleri görmek veya işlemek,
döşemesiz ev, alevsiz ateş, gözü duman, dar yerler, taşlı dağlar,
ormanlar ve ağır şeyler, dikenli uçurumlu yerler, yüksek korkulu yerler,
karanlıklar, siyah renkler ve emsalleri nefs-i levvâmeye işarettir.
[Rüyada; deve. koyun, keçi, sığır ve emsali, balık, tavuk, kaz, ördek ve
emsali, at, beygir, arslan ve bal arısı, kurbağa, tavşan, geyik ve emsali
hayvanlar, azgın olmayan hayvanlar ve kuşlar, pişmiş yemekler,
meyveler, içilecek helâl şerbetler ve giyecek helâl elbiseler, yanmadık
mumlar, fırınlar, ekmekler, dükkânlar saraylar, döşemeli evler, gemiler
ve emsâli, bağlar, ballar ve emsâli, meyveli ağaçlar, peder ve validesine
sarılmak, zevcesiyle ve mahremi olmayan kadınlarla sarılmak, sarı
renkler. Üzerindeki necaseti, gidermek, helâl hayvanlardan yemek, kan
almak, tıraş olmak, diş çekmek, mezheb-i ehl-i sünnete muhalif adamlar
ve menhiyattan olan şeyleri mübarek yerlerde görmek, nefs-i levvâme
âlâmetidir.]
İmdi bu hayvanlardan deve yüklü olursa ruha sıkıntı, yüksüz olursa ruha
meyil sıfatıdır. Koyun keçi sığır ve emsali helâl ve menfaat sıfatıdır. Balık
helâl nesneyi kazanma sıfatıdır. Tavuk kuşlar, helâle hâris olmağa, at,
beygir, azgın olmazsa sadakat, azgın olursa levvamenin galebesidir. Bal
arısı ahlâk-ı hamideye, kurbağa ruhun nefsinden nefretine, pişmiş et ve
yemekler nefsin ruha uymasına delâlettir.
Bu gibi hallerden kurtulmak için gecesini gündüzüne katıp bu korkunç ve
tehlikeli nefsin elinden kurtulup nefsi mülmhimeye erişmeğe çalışmak
gerektir.
Konu: Nefs-i Levvâme 
Ptsi Kas. 09, 2009 10:07 pm
